فرآیند های گوناگونی وجود دارند که با استفاده از ان ها می توان عملیات تست و عیب یابی شبکه را به راحتی انجام داد. از جمله اساسی ترین و مهم ترین این روش ها به موارد زیر می توان اشاره نمود:

جمع‌ اوری اطلاعات : در صورتی که می خواهید یک مشکلی را هر چه سریع تر تشخیص و سپس بر طرف کنید، بایستی ابتدا اطلاعات جامعی را درباره ی کلیه ی مشکلاتی را که در هر قسمت ممکن است ایجاد شود، جمع اوری نمایید. جمع اوری این اطلاعات سبب می شود که مشکلات را به راحتی تشخیص و سپس در سریع‌ ترین زمان ممکن شیوه ای مناسب جهت بر طرف نمودن ان ها بیابید.

تهیه کردن یک فلوچارت از روند کار : از روندی که می خواهید جهت بر طرف کردن مشکل به وجود امده طی کنید، یک فلوچارت تهیه نمایید. این امر درواقع سبب می شود که متوجه‌ زمان بروز مشکل شوید و به شما کمک می کنید که بدانید از کجا باید کار را اغاز و چه مسیری را باید طی کنید.

به کار گیری ابزار های نظارتی : با استفاده از ابزار های نظارتی شناسایی، تست و عیب یابی و همچنین بر طرف کردن مشکل شبکه می تواند به شکل خودکار صورت بگیرد. این ابزار های نظارتی سبب صرفه جویی در زمان می شوند به گونه ای که تیم ها می توانند کار امد تر عمل کنند. از دیگر خصوصیات و مزایای این ابزار ها می توان به کمک کردن در تجزیه و تحلیل ترافیک شبکه، تعیین مسیر شبکه، فلگ کردن مشکلات، ردیابی عملکرد دستگاه‌ ها و گره ها در شبکه های ابری و هیبرید اشاره نمود. ابزار های نظارتی علاوه بر این موارد می توانند هنگامی که اتصال شبکه قطع و یا در عملکرد ان مشکلاتی به وجود امد، هشدار هایی را ارسال نمایند.

تست و عیب یابی شبکه معمولأ برای بازیابی و به وجود اوردن اتصال در شبکه و یا اینترنت در گره‌ های شبکه می باشد. در این بخش قصد داریم به طور کلی مراحل مهم و اساسی عیب يابی شبکه و شیوه های بر طرف کردن این مشکلات ذکر کنیم. این مراحل به شرح زیر می باشند :

بررسی اتصالات شبکه محلی یا LAN : در تست و عيب یابی شبکه ابتدا باید مواردی همچون عملکرد صحیح کابل ها، سوئیچ‌ ها، دستگاه ها و نیز روتر ها را بررسی کنید. جهت بر طرف کردن مشکلات و خطا های ساده شبکه ی دستگاه هایی مثل کامپیوتر های شخصی، روتر ها و مودم ها تنها کافی است ان ها را دوباره راه اندازی نمایید. اشکال دیگر می تواند مربوط به LAN باشد. جهت تشخیص و عیب یابی مشکلاتی که در اتصال LAN وجود دارد، تنها کافی است که ابتدا IP مقصد را پينگ کنید و سپس تنظیمات  پیکر بندي را چک نمایید.

اصلاح کردن ورودی تکراری ادرس IP : در صورتی که می خواهید از این که یک رایانه آدرس IP معتبری را دریافت می کند یا خیر اگاه شوید، باید در خط فرمان CMD، ipconfig را تایپ نمایید. در صورتی رایانه ی شما یک ادرس IP نامعتبر دریافت می کند که ادرس IP با 169 اغاز گردد. اگر IP نادرست باشد، می توان گفت مشکل اساسی در تنظیمات روتر و یا مودم می باشد و یا این که امکان دارد در تنظیمات سیستم عاملی مانند ویندوز، مشکلی رخ داده باشد و به صورت یک IP نامعتبر در متصل شدن به شبکه یا اینترنت نمایان گردد.

چک کردن DNS : هنگام عیب یابی مشکلات و خطا های شبکه بهتر است از دستور (nslookup) استفاده نمایید. در صورتی که با رد درخواست، عدم اتصال به شبکه و یا خراب شدن سرور مواجه شدید، می توان گفت مشکل از سرور های  DNS آدرس مقصد destination URL می باشد. اگر  DNS عملکرد صحیحی نداشته باشد، دستگاه دیگر نمی تواند ارتباطی را ایجاد کند. جهت تست و عیب یابی شبکه های DNS توصیه می کنیم از Nslookup ابزار administrator ها استفاده کنید. این دستور معمولا در دو مد Non-Interactive و Interactive اجرا می گردد. از مد Interactive جهت کوئری گرفتن سرور DNS در رابطه با هاست و نیز ورژن دامنه استفاده می کنند و برای کوئری گرفتن در مورد هاست و  یک دامنه از مد Non-Interactive استفاده می نمایند.

چک کردن سیستم حفاظت در مقابل بد افزار : در این مرحله باید ابزار های نگهداری از بدافزار خود را چک نمایید و از این که هیچ کدام از برنامه ها، اپلیکیشن ها و یا تنظیماتی که بر روی نحوه ی عملکرد شبکه تأثیر گذار هستند، فلگ نشده اند، مطمئن شوید. 

چک کردن لاگ ها : از دیگر شیوه های مهم و تاثیر گذار جهت تست و عيب یابی شبکه، چک کردن لاگ ها یا logs می باشد. لاگ های اطلاعات بسیار ارزشمندی را درباره ی هر برنامه، اپلیکیشن و دستگاه در اختیار ما قرار می دهند. این امر در شناسایی عیب و ایراد های موجود در شبکه کمک بسزایی می کند.

در پایان کار توصیه می کنیم تمامی این مراحل تست و عیب شبکه را به خوبی مستند سازی کنید. زیرا مستند سازی باعث می شود که زمان کمتری را در این زمینه صرف کنید و همچنین این امر سبب جلوگیری در ایجاد بسیاری از مشکلات و خطا ها می گردد. عیب یابی شبکه های کوچک را می توان با به کارگيري روش های ساده انجام داد، در صورتی که عیب یابی شبکه های بزرگ نیازمند توسط افراد متخصص و ماهر صورت می گیرد.